بذر استاندارد یکی از اجزای اساسی و اصلی در دستیابی به عملکرد بهینه محصولات زراعی به ویژه یونجه است. بذر سالم، با کیفیت و مرغوب زمینه را برای استقرار تعداد بوته مطلوب در واحد سطح فراهم کرده و از این طریق دستیابی به عملکرد مناسب را تضمین می کند.عدم دقت در تهیه و خرید بذر شاید به قیمت نابودی و یا قابل استفاده نبودن کل محصول تمام شود. مقدمه : بذر، مرحله جنینی در چرخه زندگی گیاه است. بیشتر بذرها از سه قسمت جنین، اندوسپرم و پوشش بذر تشکیل شده اند. جنین گیاه کوچکی است که دارای ریشه، ساقه و یک یا چند برگ است. آندوسپرم بافت غذایی بذر است که اغلب ترکیبی از نشاسته، روغن و پروتئین است. پوشش بذر یک پوشش محافظ است که می تواند به بذرها کمک کند تا برای مدت طولانی زنده بمانند. بذر جز اساسی هر گیاه است. تخمک ها پس از لقاح به بذر تبدیل می شوند. دانه ای در داخل میوه یافت می شود که وقتی آن را می کاریم به گیاه جدیدی تبدیل می شود. از این رو، دانه مهم ترین بخش گیاه است. بذر یک محصول زنده است که باید به درستی انتخاب شود تا بهترین عملکرد را برای کشاورز ایجاد کند. بذر با کیفیت خوب می تواند عملکرد را 5-20٪ افزایش دهد. این افزایش عملکرد با کیفیت بذری که کاشته می شود رابطه مستقیم دارد. بذر خوب چیست؟ یک بذر خوب خلوص بالایی دارد، زنده (بیش از 80 درصد جوانه زنی با قدرت گیاهچه خوب) و عاری از بذر علف های هرز، بیماری های منتقله از بذر، عوامل بیماری زا، حشرات یا سایر مواد است. بذر باید دارای لیبل و برچسب مناسب و معتبر باشد. مزایای انتخاب بذر با کیفیت کاشت مقرون به صرفه افزایش درصد جوانه زنی و رشد گیاه عدم نیاز به کاشت مجدد بذر و واکاری مزرعه داشتن مزرعه ای یکنواخت با گیاهچه های قوی افزایش سرعت رشد گیاه افزایش مقاومت گیاه دربرابر تنش ها ی محیطی یکنواختی در رسیدن و برداشت محصول عوامل موثر بر کیفیت بذر کیفیت بذر توسط تعدادی از خصوصیات ژنتیکی وفیزیولوژیکی تعیین می شود. عوامل ژنتیکی که می توانند بر کیفیت بذر تأثیر بگذارند عبارتند از : ترکیب ژنتیکی اندازه بذر چگالی ظاهری خصوصیات فیزیکی یا محیطی موثر بر کیفیت بذر عبارتند از : آسیب در حین کاشت و استقرار گیاه شرایط محیطی در طول رشد بذر تغذیه گیاه آسیب فیزیکی در حین تولید یا ذخیره سازی توسط ماشین یا آفات رطوبت و دما در طول ذخیره سازی و انبارسازی بذر سن یا بلوغ بذر کاهش کیفیت بذر ممکن است در هر مرحله از رشد گیاه شروع شود. دما، مواد مغذی و سایر عوامل محیطی نیز بر رشد بذر و بر کیفیت بذر تاثیر می گذارد. بذرهای با کیفیت بالا با مدیریت خوب تولید میشوند که این شرایط عبارتند از: انتخاب بذرهای با خلوص ژنتیکی بالا فراهم کردن شرایط مناسب در زمان رشد گیاه زمان و روش های مطلوب برداشت مراقبت گیاه در حین خرمنکوبی، تمیز کردن و خشک کردن ذخیره سازی و سیستم های توزیع بذر در شرایط مناسب برخی از خصوصیات یک بذر خوب شامل موارد زیر می باشند: بذرها باید درصد خلوص و جوانه زنی بالایی داشته باشند بذرها باید سالم و عاری از بیماری های ناشی از بذر باشند بذر ها باید در اندازه و شکل مناسب باقی بمانند بذر باید رنگ مطلوب داشته باشد بذر باید عاری از بذر علف های هرز و بذرهای متفرقه باشد بذر باید عاری از حشرات، تخم حشرات، هاگ بیماری و غیره باشد بذر نباید شکسته یا له باشد بذر باید دارای رطوبت بهینه باشد بذر باید به سرعت جوانه بزند و گیاهچه قوی و نیرومند تولید کند بذر باید تازه و تمیز باشد بذر باید درشت و پر باشد بذر ناخالص خلوص بذر بذردر صورتی خالص محسوب می شود که از نظر اندازه، شکل و ظاهر کلی عادی به نظر برسد. برعکس، بذری که خیلی کوچک باشد، یا توسط حشرات خورده شده باشد، یا لکه های قارچی در آن دیده شود، یا اینکه بذر علف هرز داشته باشد، ناخالص محسوب می شود. یک نمونه برای آزمایش خلوص ممکن است شامل 100 تا 1000 دانه باشد. بذر سخت برخی از بذرها ممکن است حاوی بذر های سخت باشند. بذر سخت بذرهایی هستند که جوانه نمی زنند. این به دلیل پوشش دانه است با افزایش سن دانه ها نسبت به آب غیر قابل نفوذ می شود. دانه های سخت ممکن است هنوز زنده باشند و قبل از کشت بهتر است پوسته آن ها را با روش های مختلف خراش دهید. گواهی بذر وقتی میگوییم بذری گواهی شده است به چه معناست؟ هدف از صدور گواهی بذر این است که بذرهای با کیفیت و خلوص ژنتیکی بالا و ارقام برتر در دسترس کشاورزان قرار بگیرد. خلوص ارقام اولین موردی است که در گواهی بذر مورد توجه قرار می گیرد، اما عوامل دیگری مانند عدم وجود علف های هرز و بیماری ها، زنده ماندن، درجه خلوص مکانیکی نیز مهم هستند. یکی ازموثرترین راه برای محدود کردن تراکم علف های هرز، کاشت بذر بدون علف های هرز است. کاشت بذر عاری از بیماری می تواند تلفات بیماری و هزینه های مبارزه با بیماری در مزرعه را به همین ترتیب کاهش دهد. اهمیت استفاده از بذر یونجه با کیفیت به منظور ایجاد زراعت یکدست یونجه و دوام بیشتر یا طول عمر زیادتر مزرعه، باید بذر یونجه ی سالم، خالص عاری از هرگونه ناخالصی و دارای قوه نامیه زیاد انتخاب شود. معمولا بذر یونجه نیازی به ضدعفونی کردن با قارچ کش ها ندارد مخصوصا اگر بذر از شرکتی تهیه شود که از قبل پوشش دار شده باشد. (مانند بذر یونجه مخصوص مناطق گرمسیری پاسیفیک گلد). ولی برای کشت و کار آن در کشور باید این را توجه داشت که بذر یونجه را پیش از کاشت با نژاد باکتری مخصوص یونجه آغشته کرد. سبز نشدن یا جوانه نزدن بعضی از بذرهای کشت شده ی یونجه، ممکن است در اثر عوامل مختلف باشد. این عوامل عبارت اند از: استفاده از بذر نامرغوب، تهیه نامناسب بستر بذر، کاشت بذر در عمق زیاد خاک، رطوبت غیر مکفی پس از جوانه زدن، گرمای شدید (اگر در بهار دیروقت کشت شده باشد)، یخبندان ( اگر در پاییز دیر وقت کشت شده باشد)، آفات ( از قبیل سرخرطومی یونجه ، کارادرینا و غیره)، بیماری ها، رقابت برای کسب نور و مواد غذایی، وجود گیاه یا گیاهانی که به صورت مخلوط با یونجه کشت می شوند، وجود گیاهان هرز و سرانجام خفگی در اثر کاه و کلش گیاه یا گیاهان مخلوط. پس به طور کلی میتوان گفت خصوصیات یک بذر یونجه خوب برای کشت شامل موارد زیر می باشد: مقاوم به آفات و بیماری های رایج منطقه، فاقد بیماری، فاقد آفت، دارای ژرم پلاسم قوی، فاقد بذور شکسته، فاقد بذور متفرقه، متناسب با اقلیم، پایه بلند و پربرگ، تهیه آسان، فاقد رطوبت، سایز بذر استاندارد، طول عمر بالا، سرعت رشد مطلوب، قیمت مناسب، تولید کننده معتبر، گواهی شده ملی و بین المللی، قوه نامیه استاندارد، مقاوم به تنش های محیطی، بسته بندی استاندارد، تاریخ تولید مناسب، وزن هزاردانه استاندارد، عدم اختلاط و یکدست بودن، خوشنامی و سابقه خوب بذر، خوش خوراکی علوفه، مقاوم به تردد ماشین آلات، پوشش دار شده، لیبل دار و هیبرید و پتانسیل تولید بالا.