روش کوددهی در مدیریت تغذیه ای گیاهان اهمیت زیادی دارد. کوددهی باید به گونه ای باشد که عناصر مورد نیاز گیاه به شکل مناسب و در زمان مورد نظر در اختیار گیاه قرار گیرد. عوامل مختلفی مانند نوع کود و گونه گیاه بر روش کوددهی تاثیر گذار است. روش های کوددهی روش کوددهی در مدیریت تغذیه ای گیاهان اهمیت زیادی دارد. کوددهی باید به گونه ای باشد که عناصر مورد نیاز گیاه به شکل مناسب و در زمان مورد نظر در اختیار گیاه قرار گیرد. عوامل مختلفی مانند نوع کود و گونه گیاه بر روش کوددهی تاثیر گذار است. انواع روش های کوددهی شامل موارد زیر می باشد: 1. کود دهی به روش پخش سطحی در این روش، کود قبل از کاشت گیاه به وسیله دست یا ماشین به طور یکنواخت در تمام سطح مورد نظر پخش می شود. بسیاری از مواقع پس از پخش سطحی، کود با شخم یا دیسک سطحی با خاک مخلوط می شود. این روش کوددهی برای عناصر یا کودهای محلول در آب مثل کودهای نیتروژن به کار گرفته می شود. البته در خاک های قلیایی به ویژه در هوای گرم احتمال هدر روی آمونیاک وجود دارد. در این شرایط به زیر خاک بردن کود ضروری است. روش پخش سطحی برای کودهای فسفر و پتاسیم دار، کارایی پایین تری دارد. در واقع این کودها به ویژه در خاک های رسی حرکت بسیار کندی دارند و عنصر غذایی در زمان مناسب در اختیار ریشه ها قرار نمی گیرد. متاسفانه در برخی از مناطق، زارعان از این روش برای تامین فسفر و پتاسیم استفاده می کنند، بدون اینکه به این نکته توجه داشته باشند که قرار دادن ذرات کود حاوی این عناصر در نزدیکی منطقه ریشه ها با استفاده از شخم یا دیسک عمیق ضروری است. در این روش کوددهی مقدار زیادی کود مصرف می شود که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست. معمولا این روش کوددهی مواقعی استفاده می شود که بذر گیاه نیز پخش سطحی شود. 2. کود دهی روش نواری از این روش کوددهی معمولا در زراعت هایی که به شکل نواری انجام شده باشد استفاده می شود. در این روش کود شیمیایی به شکل نوار در یک طرف یا دو طرف ردیف بذور به فاصله 2 الی 5 سانتیمتر کنار و 2 الی 5 سانتیمتر، عمیق تر از بذر قرار داده می شود. در روش نواری تثبیت کودهایی نظیر کودهای فسفاته، پتاسیم دار و کودهای عناصر کم مصرف کاتیونی به ویژه در خاک های ریز بافت کاهش می یابد. علاوه بر این در این روش در مقایسه با روش پخش سطحی کود کمتری نیز مصرف شده و علف های هرز نیز کمتر از کود استفاده می کنند. البته اگر فاصله کود با بذر گیاه کمتر از حد لازم باشد احتمال سوختگی گیاهچه وجود دارد. به علاوه باتوجه به حجم محدود کوددهی شده در خاک، حجم کمتری از خاک مورد استفاده ریشه قرار می گیرد و ریشه ها در اطراف ذرات کود گسترش می یابد. این روش بیشتر برای گیاهان ردیفی و در مورد عناصری که در خاک تثبیت می شود به کار گرفته می شود . در باغ ها نیز میتوان از این روش به شکل خطی در کنار ردیف درختان یا نواری و دور تا دور تنه درخت و در فاصله نصف تنه درخت تا سایه انداز درخت استفاده کرد. 3. کود دهی به روش تغذیه برگی یا محلول پاشی یکی از روش های تامین نیاز غذایی گیاهان به عناصر معدنی، تغذیه برگی است. در این روش عناصر مورد نیاز گیاه به سرعت و با کارایی نسبتا بالایی در اختیار گیاه قرار می گیرد. کاهش مصرف کود شیمیایی و پیامدهای زیست محیطی ناشی از آن (نظیر آلودگی آب های زیرزمینی و تخریب ساختمان خاک) از ویژگی های این روش کوددهی است. در مواقعی که علائم کمبود مشاهده شده، تامین سریع عناصر غذایی شاخه، برگ یا میوه ضروری باشد یا مواقعی که ریشه ها به دلایل مختلف مانند شرایط نامساعد محیطی (دمای پایین خاک) نتواند عناصر غذایی را به خوبی جذب کند یا در شرایطی که برخی اندام های گیاه مانند گل یا میوه نیازمند جذب عناصر غذایی مانند کلسیم باشد محلول پاشی راهکار مناسبی است. برای کاهش عارضه پوسیدگی گلگاه در گیاهان میوه دار مانند هندوانه یا لکه تلخی در سیب که ناشی از کمبود کلسیم است محلول پاشی میوه لازم است زیرا کلسیم در گیاه بسیار غیرپویا بوده حتی از طریق برگ به مقدار کافی به میوه منتقل نمی شود. تغذیه برگی برخی عناصر نظیر بور، منگنز، روی و آهن در خاک های آهکی کشور در مقایسه با مصرف خاکی مناسب تر است. در این خاک ها تغذیه برگی به دلیل برطرف نمودن سریع کمبود و جلوگیری از تثبیت عناصر در مقایسه با مصرف خاکی از کارایی بالاتری برخوردار است. یکی از دلایل کمبود عناصر کم مصرف به ویژه آهن و روی در مزارع و باغ های کشور، پایین بودن قابلیت استفاده این عناصر (به دلیل PH بالا و کربنات کلسیم فراوان خاک) می باشد درحالی که ممکن است مقدار کل عنصر در خاک بالا باشد. در چنین شرایطی با محلول پاشی عناصر می توان به افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات دست یافت. مواقعی که محلول پاشی برگی توصیه می شود : الف) پایین بودن قابلیت استفاده از عناصر در خاک یکی از عوامل کمبود عناصر غذایی به ویژه عناصر کم مصرف در خاک، پایین بودن قابلیت استفاده و جذب عناصر در خاک است. در مناطق خشک و نیمه خشک کاهش رطوبت لایه سطحی خاک در طی دوره رشد گیاه سبب خشک شدن ریشه های گیاه و کاهش جذب عناصر غذایی به وسیله گیاه می شود. در این شرایط مصرف خاکی برخی عناصر مثل پتاسیم، فسفر و عناصر کم مصرف که در خاک غیر پویا هستند کارایی پایینی دارد. بنابراین برای برطرف کردن نیاز گیاه به عناصر غذایی و افزایش عملکرد و کیفیت محصول در این مناطق تغذیه برگی مفید و موثر است. درخاک های آهکی ایران به دلیل PH و درصد آهک بالا و مصرف بیش از اندازه کودهای فسفردار، قابلیت استفاده عناصر کم مصرف مثل آهن و روی کم است. به طوری که با وجود بالا بودن مقدار کل این عناصر در خاک کمبود این عناصر در بسیاری از خاک های مناطق مرکزی کشور گسترش دارد. ب) پایین بودن فعالیت ریشه در مرحله زایشی و تولید میوه در طی مرحله زایشی به دلیل رقابت اندام های زایشی (دانه و میوه) با ریشه ها برای جذب هیدرات های کربن فعالیت ریشه ها کاهش می یابد و در پی آن نیز جذب عناصر غذایی کم می شود. با تغذیه برگی در این مرحله از رشد گیاه ، رقابت ریشه و شاخسار کاهش می یابد. در بقولات تثبیت کننده نیتروژن رقابت ریشه و دانه برای جذب هیدرات های کربن سبب کاهش رشد گره های ریشه و در پی آن کاهش عملکرد می شود. پاشیدن محلول اوره یا اوره به همراه ساکارز در زمان پرشدن دانه ها سبب افزایش عملکرد سویا می شود. پ) محلول پاشی با هدف بهبود کیفیت محصولات کشاورزی محلول پاشی نیتروژن، روی و آهن در مراحل پایانی رشد و نموغلات سبب افزایش پروتئین و غلظت روی و آهن دانه می شود. بنابراین محلولپاشی عناصر غذایی در اواخر دوره رشد غلات یعنی زمانی که برگ ها هنوز زرد نشده اند تاثیر خوبی در بهبود کیفیت دانه غلات دارد. 4. کود آبیاری کود آبیاری عبارت است از افزودن کود به آب آبیاری برای تامین همزمان آب و عناصر غذایی مورد نیاز گیاه. این روش در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک دنیا به ویژه در جاهایی که سیستم آبیاری قطره ای وجود دارد متدوال است. در این سیستم ها محلول کودی غلیظ در مخازن ویژه ای تهیه شده، به داخل سیستم آبیاری تزریق می شود. این روش معمولا برای تامین نیتروژن به کار برده می شود. فسفر،پتاسیم گوگرد، روی و آهن نیز به صورت کود آبیاری مصرف می شود. محاسن کود آبیاری در روش کود آبیاری امکان به کار گیری مقدار مورد نیاز کود با کمترین تلفات و در بهترین زمان در طی دوره رشد گیاه وجود دارد. در مقایسه با روش های رایج کوددهی که مقداری از نیاز غذایی گیاه قبل از کاشت و بقیه نیز به صورت سرک در طی دو یا چند نوبت در دوره رشد استفاده می شود، روش کود آبیاری نیز از جهت تاثیر بر گیاه و هم مقدار کود مصرفی مناسب تر است. در روش کود آبیاری مقداری از نیاز غذایی گیاه در ابتدای فصل و در مرحله رشد رویشی مصرف می شود. با افزایش نیاز غذایی گیاه در زمان تشکیل میوه مقدار کود مصرفی نیز زیاد و سپس در پایان فصل رشد دوباره کم می شود. در واقع در روش کود آبیاری به جای مصرف مقادیر بیشتر کود به ویژه در ابتدای فصل امکان تامین نیاز گیاه در طول دوره رشد با مقدار کمتر کود وجود دارد. برای تامین نیاز واقعی محصول براساس مراحل فیزیولوژیکی بیشترین عملکرد و بهترین کیفیت لازم است آگاهی داشت. در روش کود آبیاری عناصر غذایی به طور یکنواخت در منطقه مرطوب ریشه جایی که ریشه های فعال گسترش دارد پخش می شود. این امر سبب افزایش کارایی کوددهی و کاهش مقدار کود مصرفی می شود. کم شدن هزینه های تولید کاهش آبشویی کود از منطقه ریشه و در نتیجه کاهش آلودگی آب های زیرزمینی از محاسن کود آبیاری می باشد. یکی از محاسن کود آبیاری صرفه جویی در مصرف انرژی و هزینه های کارگری است. درمورد برخی از محصولات زراعی که امکان وارد شدن کارگر یا تجهیزات کودپاشی به مزرعه در طول دوره رشد وجود ندارد، کود آبیاری می تواند برای برطرف کردن نیاز غذایی گیاه استفاده شود. در کود آبیاری این امکان وجود دارد که کودهای قابل تخلیط یک باره مصرف شود. کود آبیاری روش مناسبی برای عناصر کم مصرف است زیرا معمولا مقادیر بسیار کم این کودها مصرف شده در نتیجه توزیع یکنواخت آن در سیستم های کوددهی رایج مشکل است. در روش کود آبیاری برخلاف تغذیه برگی، برگ ها خیس نشده احتمال سوختگی آنها و شیوع بیماری های قارچی کمتر است. به طور کلی به کارگیری کودهای شیمیایی همراه با آب ابیاری در سیستم های قطره ای رایج است. توصیه هایی برای کود آبیاری برای موثر واقع شدن کود آبیاری ،شناخت بهتر وضعیت گیاه (مثلا نیاز غذایی و الگوی توسعه ریشه)، شیمی خاک (حلالیت و پویایی عناصر غذایی)، شیمی کود(قابلیت اختلاط ، رسوب، انعقاد و خاصیت خورندگی) و کیفیت اب آبیاری (مثلا PH ) لازم است. حلالیت کودها : یکی از پیش نیازها در روش کود آبیاری این است که کود مصرفی کاملا در آب آبیاری حل شود. نیترات آمونیوم، کلرید پتاسیم، اوره، مونو فسفات آمونیوم و مونو پتاسیم فسفات از کودهای قابل استفاده همراه با آب آبیاری هستند. حلالیت کودها به دما بستگی دارد. محلول های کودی ذخیره شده در پاییز با کاهش دما رسوب می کند. بنابراین توصیه می شود برای ذخیره این محلول ها طی فصول سرد از غلظت های کم و رقیق آن ها استفاده کرد. کیفیت آب آبیاری: بسیاری از منابع آب آبیاری در کشور سختی افزوده ای داشته، حاوی غلظت زیاد کلسیم ، منیزیم و بیکربنات است. معمولا واکنش این آب ها قلیایی و حدود 7 تا بیش از 8 می باشد. برهمکنش این آب ها با کودهای شیمیایی سبب بروز مشکلات متعدد نظیر رسوب در مخزن کود و مسدود شدن قطره چکان ها و صافی های سیستم می شود. افزودن کودهای سولفات دار به آب های حاوی کلسیم و بیکربنات زیاد سبب رسوب سولفات کلسیم و به دنبال آن مسدود شدن قطره چکان ها می شود. مصرف اوره نیز با افزایش PH و به دنبال آن رسوب کربنات کلسیم همراه است.
هرگونه مواد طبیعی یا غیرطبیعی است که به خاک یا بافت گیاهان اضافه می‌شود تا یک یا تعداد بیشتری از مواد مغذی مورد نیاز رشد گیاه تأمین گردد.
نیتروژن یکی از عناصر ماکرو یا پرمصرف گیاه می باشد که نقش مهمی در افزایش رشد رویشی گیاه دارد. نیترات و آمونیوم منابع اصلی نیتروژن جذب شده توسط گیاه اند.