اثر پلت كردن بذر و استفاده از بازدارنده های جوانه زنی در گونه های یونجه ماشك و اسپرس جهت كشت پاییزه

كشت پاییزه گونه های علوفه ای از خانواده بقولات در ارتفاعات زاگرس مركزی به علت امكان جوانه زنی بعد از بارندگی پاییز و نابودی نهالهای جوان در اثر سرما موفقیت آمیز نمی باشد. برای كشت بهاره این گونه ها ، نیز استقرار بذرهای جوانه زده بعد از بارندگی ابتدای بهار با مشكل مواجه می گردد

چکیده

كشت پاییزه گونه های علوفه ای از خانواده بقولات در ارتفاعات زاگرس مركزی به علت امكان جوانه زنی بعد از بارندگی پاییز و نابودی نهالهای جوان در اثر سرما موفقیت آمیز نمی باشد. برای كشت بهاره این گونه ها ، نیز استقرار بذرهای جوانه زده بعد از بارندگی ابتدای بهار با مشكل مواجه می گردد. بنابراین در پروژه های دولتی برای احیای دیم زارهای كم بازده از بذرهای گونه های یونجه، اسپرس و ماشك با تولید مناسب و كیفیت خوب علوفه همراه با سازگاری بالا با خاك و محیط زیست نمی توان استفاده نمود. برای حل مشكل، این تحقیق جهت ارزیابی اثر تیمارهای بازدارنده جوانه زنی و مواد آبگریز در قالب پلت بذر، در ایستگاه تحقیقات شهید فزوه در مراحل آزمایشگاهی و گلخانه ای به اجرا درآمد. از كافئین، وانیلین و عصاره برگ اكالیپتوس بعنوان بازدارنده و از پلی اتیلن گلیكول و دی مانیتول بعنوان مواد آبگریز استفاده شد و همچنین پوشش دادن بذرها با بكارگیری دستگاه پلت بذر انجام گردید. در مرحله آزمایشگاهی بذرهای تیمار شده در دمای ثابت 25 درجه سانتیگراد داخل ژرمیناتور قرار گرفت و شاخص های تأخیر، ضریب سرعت ، درصد جوانه زنی و همچنین ضریب آلومتری اندازه گیری . شد داده های حاصل در قالب طرح آماری كاملاً تصادفی تجزیه و تحلیل و مقایسه میانگین برای تعیین ضرائب معنی دار انجام شد. نتایج نشان داد كه وانیلین به ترتیب سبب 18 و 14 روز تأخیر در جوانه زنی یونجه و ماشك بوده است. همچنین، به ترتیب وانیلین و عصاره برگ اگالیپتوس سبب 21 و 22 روز تأخیر در جوانه زنی بذر اسپرس دارای غلاف شده و بهترین مواد استفاده شده برای این هدف می باشد. كافئین درصد جوانه زنی تمام بذرها را كاهش داده و پلی اتیلن گلیكول و دیمانیتول فقط سبب 3 تا 5 روز تأخیر جوانه زنی بوده و برای اهداف كاربردی مفید نیست. پلت بذر نیز بدون مواد بازدارنده و آبگریز سبب 3 تا 7 روز تأخیر در جوانه زنی گونه های مختلف را نشان داد. پلت بذرها همراه تیمار وانیلین به ترتیب سبب 20 و 16 روز تأخیر در جوانه زنی یونجه و ماشك گردید. همچنین تیمارهای پوشش دادن بذرهای اسپرس دارای غلاف با وانیلین و برگ اكالیپتوس به ترتیب سبب 26 . 22روز أت خیر در جوانه زنی شد. به نظر میرسد در منطقه زاگرس مركزی با كاهش سریع درجه حرارت در فصل پاییز یك تأخیر بیشتر از 15 روز در جوانه زنی این ها گونه به طور عملی در كاهش یا توقف روند جوانه زنی اواسط پاییز مؤثر باشد. به منظور تحقیقات بیشتر كشت صحرایی توصیه می گردد.